Gestasyonel Diyabet (Gebelik Şekeri)
Gestasyonel Diyabet (GDM) ve Doğum Yönetimi
- İnsülin gerektirmeyen GDM'de erken doğum ve diğer girişimler genellikle gerekmez. Doğum indüksiyonu (doğumun suni olarak başlatılması), diyetle tedavi edilen GDM'de 39. haftadan önce *olmamalıdır*.
- Antenatal izlem (gebelik takibi), ölü doğum riski nedeniyle, gebelik öncesi diyabeti (pregestasyonel diyabet) olan hastalarda daha önemlidir.
- GDM ve kötü glisemik kontrol (kan şekeri kontrolü) varsa antenatal kontrol gereklidir. Yeterli glisemik kontrol varsa, sadece izlem yeterli olabilir.
- İnsülin tedavisi alan gebeler, 34. haftadan sonra hastaneye yatırılmalıdır (hospitalize edilmelidir).
- İnsülin ile tedavi edilen gebeler, 38. haftada doğurtulmalıdır.
- Antepartum monitörizasyon (doğum öncesi takip), insülin tedavisi alanlarda haftada üç kez uygulanır.
Sezaryen Endikasyonu
GDM mevcut ve tahmini fetal ağırlık 4500 gramın üzerinde ise, profilaktik (önleyici) olarak sezaryen ile doğum önerilmektedir.
Postpartum (Doğum Sonrası) Takip
- GDM geçiren kadınların %50'sinde 20 yıl içinde aşikar diyabet (tip 2 diyabet) gelişebilir.
- GDM tanısı alan kadınlar, doğumdan 4-12 hafta sonra açlık kan şekeri (AKŞ) veya 75 gram oral glukoz tolerans testi (OGTT) ile değerlendirilmelidir.
- Postpartum (doğum sonrası) glukoz (kan şekeri) normalse, 3 yılda bir tekrar değerlendirilmelidir.
GDM ve Metabolik Sendrom Riski
GDM öyküsü olan kadınlar; dislipidemi (kan yağlarında bozukluk), hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve abdominal obezite (karın bölgesinde yağlanma), yani metabolik sendrom ile ilişkili kardiyovasküler (kalp ve damar) komplikasyonlar açısından risk altındadır.
Hafif GDM'li gebeliklerde sonraki gebelikte metabolik sendrom gelişme riski artmaz. Ancak, sonraki gebelik GDM ile komplike olmuşsa (gebelik şekeri tekrar ortaya çıkmışsa), doğum sayısı (parite) arttıkça diyabetle komplike olma ihtimali 4 kat artar.
GDM Tekrarlama Riski ve Risk Faktörleri
- Gestasyonel diyabet tekrarlama oranı %48'dir.
- İlk gebeliğini yaşayanlarda (primiparlarda) tekrarlama oranı, daha önce doğum yapmış olanlardan (multiparlardan) daha azdır.
- Maternal vücut kitle indeksi (VKİ), insülin kullanımı, fetal makrozomi (bebeğin iri olması) ve gebelikler arası kilo alımı, GDM tekrarlaması açısından risk faktörleridir.
- Gebelikler arasında kilo kontrolü ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri, GDM tekrarlama ihtimalini azaltır.
- İlk gebeliğinde fazla kilolu veya obez olan kadınların sonraki gebeliklerinden önce zayıflaması, GDM riskini azaltmaktadır.